Кейтеринг – бизнес с высокими издержками, но высокой прибылью

Кейтеринг саласы, қызмет көрсету сапасына аса сезімтал қоғамдық тамақтандыру секторы ретінде, клиентті 100 пайыз қанағаттандыруды қажет етеді. Көшпелі мейрамхана бизнесін құру үшін ең дұрысы – бұл салада даяшы болып жұмыс істеген адамның қолынан шыққан іс. Мұндай «майдан даласының жауынгері» қонақтарды қуантудың жолдарын жетік біледі. 38 жастағы Данияр Тілепбаев өмірінің жартысын мейрамхана бизнесіне арнаған. Ол даяшы болып бастап, алты жылдан бері өзі негізін қалаған Asiafood-Catering компаниясының иесі болып отыр. «Жағдайлардың салдарынан мен өзімнің жеке кейтерингтік компаниямды құру туралы шешім қабылдауға мәжбүр болдым», – деді ол «Капитал.kz» тілшісімен әңгімесінде. Asiafood-Catering компаниясының тарихы 2013 жылдың жазында басталды. Сол кезде Данияр Алматыдағы кейтерингтік компаниялардың біріндегі басшылық қызметінен кетіп, Шымкентке ата-анасының үйіне бір айға демалуға барған. Осы қысқа мерзім ішінде оның ұйымдастырушылық қабілетіне риза болып, онымен тығыз жұмыс істеуге үйренген бұрынғы клиенттері Даниярды отбасылық іс-шараларын ұйымдастыру үшін Алматыға үш рет шақырған. «Мысалы, бір тапсырыс Дубайдан қонақтары тағы да келген клиентімнен болды. Бұл іс-шараны қаншалықты жоғары деңгейде өткізу қажет болғанын түсінесіз. Әр жолы клиенттер менің ұшақ билетімді толық төлеп, барлық қажетті жабдықтарды, ыдыс-аяқты және текстильді жалға алу шығындарын жапты, өйткені ол кезде менде өз меншігімде ешқандай зат болмаған», – деп еске алады біздің сұхбаттасымыз. Данияр Алматыға оралып, өміріндегі екінші кейтерингтік компанияда жаңа жұмысқа орналасуды көздегенде, басшылық оның қоңырауларына жауап бермеген. «Ал менде сол кезде 300 адамға арналған фуршет өткізу туралы тапсырыс болды. Мен адамдарды сенімсіз ете алмадым, сондықтан шұғыл түрде банктік шот ашуға, кейтеринг үшін үй-жай (асхана, қоймалар, кеңсе) іздеуге, сондай-ақ ыдыс-аяқ, жабдық және жиһаз сатып алуға тура келді», – деп әңгімелеп берді Данияр. Осы күрделі жағдай оның кәсіпкерлік қызметінің бастауына айналды. Бастапқы кезеңде Данияр өз ісіне бірден 1 миллион теңге инвестициялауға мәжбүр болды. Инвестициялау процесі бүгінгі күнге дейін тоқтаған жоқ – жалпы сомасы шамамен 50 миллион теңгеге жетті. Айта кету керек, бұл тек өз қаражаты ғана емес, KMF компаниясынан екі рет микрокредит алуға тура келген. Біріншісі 2016 жылы 500 мың теңге көлемінде өнім сатып алу үшін алынған, өйткені сол кездегі бар ақша кейтерингтік үй-жайды жалға алуға және жөндеуге жұмсалған еді. Екінші несие 1 миллион теңге мөлшерінде 2018 жылы, енді өз үй-жайын сатып алу үшін алынған. Кәсіпкер дәстүрлі банктерге жүгінгісі келмеген, себебі KMF-пен жұмыс істеу оған ыңғайлы болды, компания табыс туралы анықтаманы талап етпейді әрі несие пайызы да төмен. «Кейтеринг – бұл үлкен шығындармен байланысты бизнес. Мен неғұрлым ұзақ жұмыс істесем, соғұрлым клиенттер көп болады, сәйкесінше, шығындар да артады», – деп түсіндірді ол. Операциялық шығындар тізімі айтарлықтай. Біріншіден, ыдыс-аяқ сынып қалуы жиі кездеседі. Екіншіден, текстиль – дастарқандар, майлықтар, үстел юбкалары, орындық қаптары – тез тозады және жыл сайын жаңартуды қажет етеді. «Сонымен қатар, біз үстелдерді безендіру дизайнмен үнемі тәжірибе жасаймыз, тақырыптық және түстік палитраны өзгертеміз, бұл да қосымша шығындарға әкеледі», – деп қосты Данияр. Үшінші маңызды шығыс бабы – шатырлар, олардың қызмет ету мерзімі 2-3 жылды құрайды, содан кейін оларды ауыстыру қажет. «Менде бірнеше өзімнің шатырым бар, бірақ кейде клиент 20-30 шатыр сұрауы мүмкін, сондықтан мұндай жағдайларда кейтерингтік компаниялар оларды бір-бірінен жалға алады», – деді біздің сұхбаттасымыз. Жиһазды – орындықтарды, үстелдерді – сатып алуға кететін шығындарды оңтайландыру үшін Данияр Тілепбаев өзінің жиһаз цехын сатып алған. Онда шебер барлық қажетті жиһазды тасымалдауға ыңғайлы етіп жасайды. «Біздің үстелдерді бөлшектеп, қайта жинауға болады, бұл тасымалдау кезінде машинада орынды айтарлықтай үнемдейді. Сонымен қатар, біз оларды жасап қана қоймай, қалпына келтіреміз – жиһазды тасымалдау кезінде тез тозатындықтан, оны үнемі қайта қаптауға және бояуға тура келеді», – деп айтты кәсіпкер. Жабдықтар – пештер, конвекторлар, тоңазытқыштар, мұздатқыштар – тұрақты техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуге шығындарды талап етеді, деп толықтырды ол. Сонымен қатар, компания жарнамаға кететін шығындарды айтарлықтай үнемдеуге мүмкіндік алады, өйткені Facebook және Instagram платформаларын белсенді қолданады. «Менің досым Португалиядағы Facebook-тің бас кеңсесінде жұмыс істейді. Біз компанияға жарнамалық қызметтер үшін ақы төлесек те, бейнероликтерді ол өзі жасайды, бұл біздің шығындарымызды азайтып, науқандардың тиімділігін айтарлықтай арттырады», – деп түсіндірді бизнесмен. Жоғарыда аталған барлық шығындарға қарамастан, кейтеринг жоғары рентабельді бизнес болып қала береді, деп атап өтті Данияр. Оның компаниясының жылдық таза пайдасы шамамен 12 миллион теңгені құрайды. «Егер банкет ұйымдастырылатын болса, бір адамға орташа чек 10 мың теңгеден басталады; фуршет үшін – 3 мың теңгеден; ал кофе-брейк үшін – 1 мың теңгеден», – деп нақтылады Данияр Тілепбаев. Компанияның тұрақты штатында 20 қызметкер бар: олар технолог, бас аспаздар мен аспаздар, әкімшілер, сату менеджерлері, даяшылар, бармендер, техникалық персонал және жүргізушілер. Алайда, ірі тапсырыстарды орындау кезінде серіктес мейрамханалардың қызметкерлерінен қосымша мамандар тартылады. «Өткен жылы біз «Магнум» компаниясының 400 адамға арналған тимбилдингіне қызмет көрсеттік, таңғы ас, түскі ас және кешкі асты ұйымдастырдық, бұл іс жүзінде 1200 порциямен жұмыс істеуге тең. Сондай-ақ 2018 жылы «Транском» логистикалық компаниясы үшін 200 адамға корпоративтік банкет өткіздік. Біз сапалы қызмет көрсете алатын ең көп қонақтар саны 2 мың адамға дейін жетеді», – деп бөлісті Данияр. Өкінішке орай, кейтеринг саласы маусымдық сипатқа ие: жұмыстың ең қызған шағы көктем, жаз және күз мезгілдеріне келеді, осы кезде тимбилдингтер, үйлену тойлары мен құдалықтар ең көп өткізіледі. Алты жыл бұрын, Данияр бизнесін енді бастаған кезде, Алматы нарығында бәсекелестер саны екі-үш компаниямен ғана шектелген еді. Бүгінде, оның айтуынша, Asiafood-Catering жергілікті нарықтағы ең ірі бес ойыншының қатарына сенімді түрде кіреді. «Біз Шымкентте де белсенді жұмыс істейміз, онда отбасылық кафеміздің базалық ресурстарын – жабдықтарды, жиһазды, ыдыс-аяқты және текстильді – пайдаланамыз. Қажет болған жағдайда жетіспейтін заттарды Алматыдан жеткіземіз, бұл біз үшін үйреншікті тәжірибе», – деп қорытындылады ол.